Anayasa değişikliği önerisi: Siyasi partiler nasıl tutum alacak?

AKP’nin, anayasanın din ve vicdan özgürlüğünü düzenleyen 24 ve aileye ilişkin 41. maddelerinde değişim içeren anayasa değişikliği ile ilgili geçen hafta karşıcılık partilerine yapmış olduğu ziyaret,  HDP boyutuyla da münakaşa konusun oldu.

İktidar partisinin uzun süredir kapısını çalmadığı HDP’den, anayasa değişikliği için destek istemesi sebebiyle gözler MHP lideri Devlet Bahçeli’deydi.

Kimi yorumculara bakılırsa MHP’nin bu ziyaretten haberi yoktu ve nedenle de Bahçeli’nin ittifak ortağına sert tepki göstereceği beklentisi dile getiriliyordu.

Bir başka yorum ise AKP’nin bu ziyaretinin “yeni bir çözüm sürecinin işareti olup olmayacağı” üzerineydi.

Hatta AKP Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Ali Cevheri, yeni bir çözüm sürecinin olasılık dahilinde olabileceğini beyan etti.

Sadece Bahçeli, grup toplantısında anayasa değişikliğine desteğini bir kez daha açıklarken,  “AK Parti heyetinin anayasa değişikliğini görüşmek amacıyla Meclis’te grubu bulunan siyasal partileri ziyaret etmesi de son aşama naturel ve doğru bir adım” bulunduğunu beyan etti.

MHP lideri,  “Kiminle görüşüldüğüne değil, makul ve demokratik çözümün iyi mi olacağına bakıyoruz” sözleriyle de görüşmeyi olumladı.

AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan ise anayasa değişikliği için HDP’nin ziyaret edileceğinden MHP’nin bilgisi dahilinde bulunduğunu beyan etti.

“MHP bizim yol arkadaşımız. Temel meselelerde doğal olarak görüşeceğiz” diyen Turan, Hakkaniyet Bakanı Bekir Bozdağ’ın görüşme takvimini açıklarken, MHP grup başkanvekillerinin yanında bulunduğunu anımsattı.

Gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtlayan Turan, usuli  bir ziyaret yapıldığını, “çözüm sürecinin” ise artık fazlaca geride kaldığını beyan etti:

 “HDP’ye baktığımız yer zerre değişmiş değil. HDP’ye cemiyet büyük kredi verdi. HDP bunu heba etti.

“Biz isterdik ki HDP, bu demokratik krediyi kullanabilseydi. Silahların susturucusu değil susturulmasını öngörseydi. Konuşma metinlerini Kandil belirliyor…

HDP’ye bakışımız değişmedi sadece yaşamın olağan akışı var. Her Salı tüm partiler görüşür. Daha ilkin de görüştük. İttifak yapmak başka Meclis’te çalışmak başka.

“Ek olarak Ak Parti tüzel kişiliği, sözcüleri var. Değişik görüşler olabilir, saygı duyarız tartışırız. Çözüm süreci geride kaldı. Türkiye bu tarz şeyleri aştı. Türkiye’de artık Kürt problemi diye bir mesele yok.”

Turan muhalefetle uzlaşma sağlanırsa, bazı ufak revizyonlar yapılabileceğini, sadece bilhassa “ailenin korunması” düzenlemesinden vazgeçilmeyeceğini söylemiş oldu.

Turan bunun sebebi hakkında ise, “Adam adama, hanım hanıma evlilik maalesef dayatıldı” ifadelerini kullandı.

Türkiye’de eşcinsel evliliklere izin verilmiyor.

Anayasa değişikliği mevzusunda, AKP’nin ziyareti sebebiyle gündem olan HDP ise tutumunu yarın yapılacak MYK toplantısında netleştirecek.

Sadece kulislerde HDP’nin “koşullu evet” formülünü gündeme getirebileceği konuşuluyor.

HDP kaynakları, başörtüsü yada aile düzenlemesine karşı çıkılmayabileceğini, sadece anayasaya “her türlü ayrımcılığın önlenmesine” dönük daha net ifadelerin konulmasını önerilebileceği ifade ediliyor.

Ek olarak HDP, temel hakların referandum mevzusu yapılmaması icap ettiğini korumak için çaba sarfediyor ve TBMM’de 400’ün üstünde bir oy ile kabul edilmesini sağlayacak bir uzlaşma koşulunu da gündeme getirebileceği belirtiliyor.

AKP ise HDP ile meydana getirilen görüşmelerden ümitli. Bazı AKP yöneticileri, meydana getirilen görüşmelerde HDP’lilerin başörtüsü yada aile düzenlemesine dönük negatif bir tutum ortaya koymadıklarını savunuyorlar.

Anayasa değişikliği mevzusunda en net parti ise CHP. İktidarı yasa tekliflerine destek vermeye çağıran CHP, TBMM’deki anayasa değişikliği oylamalarına katılmamayı da tartışıyor.

Bu çerçevede ilk olarak muhalefetle orta hareket etme mevzusunda uzlaşma aranması, uzlaşma olmaması halinde de parti olarak oylamalara katılmama görüşü dile getiriliyor.

Bu görüşün hafta başlangıcında meydana getirilen MYK toplantısında da bazı üyelerce dile getirilmiş olduğu, sadece somut karar alınmadığı belirtiliyor.

Başörtüsüne dönük yasal ve anayasal düzenlemeye gerek olmadığını korumak için çaba sarfeden İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ise bu mevzuyu 14 Kasım’da yapılacak olan Altılı Masa toplantısına getirecek.

İYİ Parti, başörtüsü sorununu “kapanan yaralardan” görüyor ve bunun tekrardan gündem olmasını anlamlı bulmuyor.

Sadece AKP’nin bir “başörtüsü referandumu” üstünden oy toplama hesabı yapmış olduğu düşünülüyor ve anayasa değişikliğine destek olunacaksa 400’ün üstünde bir destekle TBMM’den çıkarılması icap ettiğini korumak için çaba sarfediyor.

Aksi taktirde, anayasa değişikliğinin yeni parlamentoya bırakılması gerektiği ifade ediliyor.

“400’ün üstünde oyla da olsa” anayasa değişikliğinin referanduma sunulması görüşünün dile getirilmiş olduğu AKP’nin yetkili kurullarında temel hakların referanduma sunulmasının sorun yaratacağı nedeni öne sürülerek, şimdilik bundan vazgeçildiği ifade ediliyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kabine toplantısından sonrasında yapmış olduğu “temel hak ve özgürlükleri referanduma götürmeyi doğru bulmadıklarına” yönelik açıklaması da bunun işareti olarak görülüyor.

Bu tutumun altında MHP’nin “her koşulda referanduma” sıcak bakmamasının yanı sıra, muhalefetin  temel hakların referanduma sunulmasına karşı çıkışının da etkili olduğu ifade ediliyor.

Anayasa değişikliğinin 360’ın üstünde sadece 400’ün altında bir oyla Meclis’ten geçmesi halinde, AKP referandumun seçimlerle beraber yapılması için “geçici madde” düzenlemesini de pakete koymayı planlıyor.

Halkoylamasına ilişkin yasaya bakılırsa anayasa değişimleri, Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonraki 60 gün içinde referanduma sunulabiliyor.

Sadece AKP, “Yapılacak ilk genel ve cumhurbaşkanlığı seçimi ile beraber oylanmasına” ilişkin geçici maddeyi de pakete koymayı düşünüyor.