Karamollaoğlu ortak yönetim modelini açıkladı: ‘Cumhurbaşkanı Türkiye’yi genel başkanlardan oluşan Eşgüdüm Kurulu ile yönetecek’

Şu anda bizim açıkladığımız  bu anayasa değişikliği hangi maddeleri içine alacak, onunla ilgili bir emek harcama yapılmış oldu, bu da kamuoyuyla paylaşıldı bir rapor olarak da takdim edildi. Şimdi bunun arkasından, yönetim iyi mi olacak? Şu demek oluyor ki cumhurbaşkanı seçildi, cumhurbaşkanı şu anda biz ne yazarsak yazalım, bugünkü sisteme gore cumhurbaşkanı, doğrusu layüsel (sorumsuz), kanunların üstünde. Seçildikten sonrasında, şunu söylerse – Biz niye söyledin deriz de – itirazımızın bir tesiri olmaz, “Ben Kendi bildiğimi yaparım, 5 yıl içinde de değişimleri yaparız” derse ne olacak. Onun için biz bir yol haritasını ortaya koymuş olduk. Şu demek oluyor ki seçimden sonrasında anayasa iyi mi değişecek, cumhurbaşkanı bu süreçte iyi mi çalışacak, istişareleri iyi mi meydana getirecek? Adeta parlamenter döneme geçmişiz şeklinde çalışılacağını ifade ediyoruz.

İstişareyle. O denli. Şu demek oluyor ki biz bu değişikliği hızlıca devreye alacağız. Bundan dolayı anayasa değişmeden sistemi değişiklik yapmak mümkün değil. Anayasa’nın iyi mi değişeceğini de biz kendi teklifimizle ortaya koymuş olduk. Onun için ilk günden itibaren ne yapacağımızı, cumhurbaşkanının iyi mi çalışacağını, doğrusu burada istişare en mühim mevzu. Şu demek oluyor ki cumhurbaşkanı, tüm siyasal parti genel başkanları ile istişare ederek karar alacak. Gene bir Bakanlar Kurulu oluşacak.

Bu bakanlar iyi mi belirlenecek?

Beraber. Evet bu mevzuda herhangi bir paylaşım yapılmadı. Vardığımız şey şu; seçim neticesine gore cumhurbaşkanı parti genel başkanlarıyla görüşerek, bakanları onlardan bilgilerle belirleyecek. Fakat o bakanlar da bir istişare mekanizmasının içinde karar alacaklar. Bundan dolayı aslına bakarsak karar alma yetkileri yok şu anda.  O karar, cumhurbaşkanı tarafınca benimsenirse bir mana ifade ediyor. İmzayı cumhurbaşkanı atacak.

Doğal buradaki süreci şimdiden tahmin edemiyoruz. 400’ün üstünde milletvekili çıkarılırsa, derhal anayasayı referanduma götürmeden değiştirebileceğiz. 360-400 arası olursa referanduma götürme mecburiyeti var, 360 yakalanamazsa biz, belli bir süre, bir ihtimal 5 yıl bu şekilde yönetim edeceğiz. Anayasa değişikliği yapılmadan, beraber Türkiye’yi sanki bir koalisyon hükümeti varmış şeklinde yöneteceğiz.

Liderler, bu ortak yönetimin neresinde olacak? Cumhurbaşkanı yardımcısı mı olacaklar, kabinede mi olacaklar?

Önümüzdeki görüşmede bu mevzu netleşecek. İki husus var aslına bakarsan. Bir yol haritası dediğimiz bu; doğrusu biz Türkiye’yi seçime kadar ve seçimden sonrasında iyi mi yöneteceğiz? Biz şu mevzuda kararlıyız; beraber yöneteceğiz. Aynen koalisyonlarda olduğu şeklinde yöneteceğiz. Sadece, beraber yöneteceğiz de cumhurbaşkanı anayasa değişmediği için layüsel. Doğal iyi mi olacak? Cumhurbaşkanı seçiminden ilkin, cumhurbaşkanı talibi, siyasal parti genel başkanları ile beraber. “Ben bundan sonrasında, bu değişim sağlanana kadar siyasal parti genel başkanları ile istişare ederek Türkiye’yi yöneteceğim”. Bu taahhütte bulunacak,  o denli.  Burada iş geliyor, sözgelişi kimi zaman şunu söylüyorlar, “parti genel başkanları cumhurbaşkanı yardımcısı olsun…”

Örneğin CHP o şekilde diyor…

Olması imkansız ki, sözgelişi milletvekiliyse milletvekilliği düşer.  

Fakat genel başkanlar milletvekili olmasın, diyorlar…

Niye olmasın? Biz eğer belli bir süre Türkiye’yi yöneteceksek,  bu koalisyon diyelim, genel başkanların Meclis haricinde kalması niye lüzumlu? Önemli olanı bu istişare mekanizmasının adı iyi mi konulacak? Siz buna cumhurbaşkanı yardımcılığı derseniz, milletvekillikleri otomatikman düşer. Fakat cumhurbaşkanı kendiliğinden, “siyasal parti genel başkanları ile istişare ederek karar alacağım” derse kimsenin yapacağı bir şey yok. Bir makam tanım edilmiyor ki.

Yüksek İstişare Kurulu şeklinde bir kurul mu olacak?

Şimdi o şekilde bir kurul var, fakat şu anda o kurulların hiçbir etkinliği yok. Oysa, cumhurbaşkanı taahhüt edecek, genel başkanlar da bunu benimseyecek. Örneğin buna teklif olarak “Eşgüdüm” de denilebilir. Eşgüdüm kurulu…O denli. Eğer cumhurbaşkanı istişare ederek karar almaya razıysa, bunu benimsedim, bu şekilde çalışacağım diye kamuoyuna deklare etmesi bir taahhüttür. Cumhurbaşkanlığı makamına gelecek kişinin de bu taahhüdüne güvenilir.

Ağırlıklı görüş bu mu? Ortak görüş diyebilir miyiz?

Görüş bu. Doğal şimdi biz bunu önümüzdeki görüşmede, net bir halde ifade edeceğiz. Şu anda ben bunu bu şekilde teklif ediyorum fakat öteki arkadaşların da görüşü şu anda bundan değişik değil. Üstünde durduğumuz mevzu şu, buna biz buna cumhurbaşkanlığı yardımcılığı diyemeyiz.

Bunu ortak açıklamada görür müyüz?

Evet görürsünüz diye düşünüyorum. Fakat bu, benim yaptığım bu izahat istikametinde bir izahat olacak. 

Mutluluk Partisi lideri olarak sizin de tercihiniz o süre, milletvekili olmak…

Doğal. Parti genel başkanlarının mümkünse, doğal yeteri oy alamazsa milletvekili seçilemez. Parti genel başkanı olması bunun garantisi olması imkansız. Fakat seçilmişse Meclis’te bulunmasının faydası var. Bizim kanaatimiz bu.

Peki gelecek görüşmede, bakanlıkların, kurumların iyi mi paylaşılacağı şeklinde detaylar olacak mı?

Şu anda bu tarz bir olay gündeme gelmedi, görüşülmedi. Bu görüşmede da bunun kararının alınacağını düşünmüyorum şahsen. Fakat seçimden sonrasında o mevzu gündeme getirilir.

Bir sonraki toplantı için takvim belli mi, 15 gün mü, 1 ay sonrasında mı?

Onu bazı sebeplerden dolayı açıklamadık. Fakat gelecek günlerde açıklanır diye düşünüyorum. 15 günü geçer birazcık.

Yeni anayasa önerinize Cumhurbaşkanı “ucube bir teklif” olarak nitelendirdi. Bu yoruma ne dersiniz?

Ucubelik neresindeymiş? Ben bu şekilde teklifin yorumlanmasını garipserim. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemde, bir hükümet eğer düşürülecekse, yeni hükümetin başbakanı da belirlenmiş olacak. Şu demek oluyor ki, Türkiye hiçbir süre  Meclis tarafınca onaylanmamış bir başbakansız kalmayacak. Oldukça açık ve net.

Bahçeli de “Geriye saracaklar” dedi, iktidardan da “vesayeti çağırma” eleştirisi var…

Biz Meclis’in şahsiyet kazanmasını istiyoruz. Şu anda Meclis’in bir kıymeti yok. Meclis bir istişare, karar mekanizması olarak normal olarak devrede olmalı. Nereye giderseniz gidin. Başkanlık Sistemi’nin olduğu belli başlı iki ülke var. ABD’de de başkan tek başına seçiliyor fakat Meclis de, Senato da kendi kararını almakta başkana doğal olarak değiller alabiliyorlar, başkan buna uymak mecburiyetinde. Fransa’da gene başkanlık sistemi var, gene kanunları başkan değil Meclis yapıyor. Bunun elzem olduğuna değil, geçmişe dönük, yalnız sanki biz sıkıntılar içine düşecekmişiz şeklinde ifadelerle diktatörlüğü savunamazsınız.

Şu anda Türkiye’de fiilen dikta rejimi var. Kimse ne derse desin, cumhurbaşkanı karar alıyor, Meclis buna engel olamıyor. Yanlış karar da alsa…Bir mekanizma yok. Şimdi siz dikta rejimini savunuyorsunuz ve bunun da oldukça ileri bir dönem bulunduğunu söylüyorsunuz. Yahu bunu isteyen ABD, Türk halkı değil. ABD diyor ki ben kurumlarla müesseslerle muhatap olmak istemiyorum. Ben ABD yönetiyor demiyorum, fakat ABD yönetiyormuş şeklinde bir intibaının doğmasına vesile oluyor.

Erdoğan anayasa önerinizi eleştirdiği konuşmasında ek olarak, “Bunların derdi ülkeyi yönetmek değil, ülkenin gelirlerini kendi aralarında paylaşacak paravan şirket kurmaktır” diyor…

Vay vay vay. Tek şirket, oldukça şirkete dönüyor ondan üzülüyor. Şu kati, cumhurbaşkanı tek başına bu kararları alamayacak bu tasarrufta bulunamayacak. Bunlar bir araya gelip devlet imkanlarını paylaşacaklar! Tanrı’tan kork bunu söylemek için, biz varız en azından. Biz devletin imkanlarını paylaşmak için bir araya geleceğiz! İnsan çekinir, utanır bu tarz bir olay olur mu? Şu anda Türkiye’deki yağma dünyanın hiçbir yerinde yok. İşin fena tarafı sorgulanamıyor. Fakat Meclis olduğu süre bunların hepsi sorgulanır. Cumhurbaşkanı da Başbakan da milletvekilleri de bakanlar da sorgulanır. O olanak verilecek Meclis’e. Şimdi o olanak yok.

Anayasa teklifinizde, “Cumhurbaşkanı yetkileri simgesel olacak” diyorsunuz fakat halk tarafınca seçilmesi öngörülüyor. Siz iktidarın eleştirilerinden kaçınmak için mi bunu korudunuz?

Ne olur Cumhurbaşkanını da halk seçse? Cumhurbaşkanını halk seçerse bu Meclis’in üstünde olur, nereden çıktı bu? Bizim derdimiz Cumhurbaşkanının almış olduğu kararların ne olursa olsun sorgulanabilmesi gerekir. Bunun karşısında da bir Meclis olacak. Cumhurbaşkanı da yeri vardığında bir ekip kararları alabilir. Biz tekliflerimizi sunduk. Bu görüşme de edilebilir gerekirse çıkmaza girerse, yeni seçimi de zorlayabilir.

Halkın seçmesi birazcık daha bugünkü sistemle de milletin görüşünün yansıması babında yararlı olur diye düşündük. İlla Meclis seçsin diye bir kanaat, o eskiye dönüş olarak yorumlanabilirdi. Biz burada bilahare cumhurbaşkanının yetkileri görüşme edilebilir, kısıtlanır yerine gore fakat ne olursa olsun, cumhurbaşkanı tek başına her türlü sonucu alma ve uygulama makamında değildir artık. Üstünde durduğumuz nokta bu. Kimin seçeceği bu karar alındıktan sonrasında bana gore ikincil bir mevzudur. Meclis de seçse halk da seçse. “Halk seçerse benim yetkilerimi kimse kısıtlamamalı!” Meclis’i kim seçiyor, başkaları mı?

AKP’nin başörtüsü ile ilgili anayasa değişikliği ile ilgili tutumunuz ne olacak? Altılı Masa’da konuştunuz mu?

Başörtüsü meselesini tek başına getirdi, yanına onu zedeleyecek başka şeyler koymadıysa biz buna “Evet” deriz. Ben buna öteki siyasal partilerin de “Hayır” diyeceğini şahsen düşünmüyorum. Fakat bunu bulandırırlarsa bu ayrı mevzu. Yanına bir koşul ekleyecek tarzda bir teklif olursa o ayrı değerlendirilir. Aile meselesini ikimiz de önemsiyoruz. Aile toplumun temelidir. Biz aileyi korumakla mükellefiz. Aile yapısı ile ilgili net ifademiz var. Aile bir karı, adam ve çocuklardan meydana gelir.

Cumhurbaşkanı adayınızı Şubat ayında görür müyüz?

Şunu söyledik benim de kanaatim oydu; adaylık sadece seçim sonucu alındıktan sonrasında açıklanır. Bazı tahminler var seçim bir ihtimal Mart, bir ihtimal Nisan’da, Haziran’ı kimse beklemiyor. Büyük olasılıkla Mayıs ayında olabilir. Tüm bu iddialar var. Hangisi geçerli olacak bir şahıs karar verecek, sayın cumhurbaşkanı. Adayın ne süre açıklanacağı detayına girmedik. Bunun fakirlik bulunduğunu da düşünmüyorum. Fakat bu mevzu son zamanlarda gündeme fazla getirilmiş olduğu için kim bilir önümüzdeki yıl başlarında bunu açıklamak gerekebilir. Fakat ille de bunu açıklayacağız zamanı geldi şeklinde bir kanaatimiz yok. Bu mevzu da görüşülmedi.

Bir tek talibi mı açıklayacaksınız? Liderlerin konumu, Merkez Bankası başkan adayları şeklinde tehlikeli sonuç kurumların başkanı da beraber açıklanır mı?

Ben bunun taraftarı değilim. Bu şekilde bir yola girmek başka bir hava estirir. Siz daha seçim yapılmadan Merkez Bankası başkanı şu olsun dediğinizde bu şekilde şey olur mu diyene ne diyeceksiniz. Millet iradesi daha tecelli etmemiş. O detaya girmek mantıkla bağdaşmaz.

O adayın en mühim özelliği de bahsettiğiniz eşgüdümü sağlama mı olacak?

Aynen. Doğal. O bunu kamuoyu nezdinde deklare edecek. Ben bu şekilde çalışacağım diye. Bunun hukuki yönü yok. Fakat kamuoyu nezdinde bu şekilde bir taahhütte bulunursa bir insan, herhalde cumhurbaşkanı olacak kişinin de bu taahhüdüne sadık kalması beklenir.

Latifeyle karışık diyorum, cumhurbaşkanı seçildi, tüm bu tarz şeyleri da yazdı, “Teşekkür ediyorum bana da yetkiyi verdiniz, fakat aceleye ne gereksinim var, 5 yıl içinde bunu gerçekleştiririz…” Diyebilir mi, diyebilir. Fakat bu karaktersizlik olur. Seçildikten sonrasında cumhurbaşkanının bu şekilde bir tavır sergilemesi tam bir karaktersizlik olur.

360 üstü fakat 400 altı milletvekiliyle gelirseniz, Parlamenter Sistem’e ne kadar sürede geçmeyi planlıyorsunuz?

Tahminimiz 6 ay 1.5 yıl içinde. Ne olursa olsun minimum 6 ay lüzumlu. Burada bir ekip emekler yapılacak. Biz bazı prensipleri belirliyoruz fakat Meclis teşekkül ettikten sonrasında ne olursa olsun Meclis’in de kanaatleri ortaya konulacak. Arkasından bunlar kanun teklifleri, anayasa değişikliği teklifi haline getirilecek, bu teklifler komisyonlarda görüşülecek. 360-400 arası ise kamuoyuna sunulacak, vatandaşın görüşüne başvurulacak.

Altılı Masa’da İYİ Parti-CHP içinde bir çekişme, itişme görüntüsü var, bu seçmenin kafasını karıştırmıyor mu?

Masada bir çekişme yok. Fakat dışarıdan bu gündeme getiriliyor. Ben bunun partilerin kendi bünyeleriyle ilgili bir mevzu olduğu kanaatindeyim. Şu demek oluyor ki her parti, kendi içinde değişik kanaati olan değişik insanoğlu var. İster istemez bu kanaatlerde yeri geliyor gündeme getiriliyor. Fakat bu genel başkanların genel yaklaşımını değiştiriyor mu? Ben değiştirmiyor diye görüyorum. Ben buna tanık olmadım. Onun için bu tip iddiaların Altılı Masa’yı şu anda bağlayamayacağı kanaatindeyim. Yarın ne olur onu da bilemeyiz.

Seçimlerde kilit parti HDP. Masada yok fakat oyları belirleyici olacak. Sizce HDP aday çıkarmalı mı?

Doğal olarak şu anda fazla bir şey söylememiz mümkün değil fakat bu aşamada HDD’nin tavrı oldukça mühim. Şu demek oluyor ki belirleyici unsur olacak ister istemez onlar da kendi politikalarını dikkate alarak bir siyaset belirliyorlar, çalışıyorlar. Iyi mi bir karar verirler onu bilemiyorum. Fakat bu seçimin birinci turda bitmesi oldukça mühim. Şu demek oluyor ki bunun ikinci tura kalmaması lazım. Birinci turda bitmesi için inşallah lüzumlu adımlar atılır. İstanbul seçimlerinde Tayyip Bey aradaki fark azca olunca bizlere yüklendi. “Siz olmasaydınız biz bu seçimi kazanacaktık” dedi. Allahtan ki ikinci seçimde fark 800 bindi. Bizimki devede kulak kaldı.